Yapay Zeka 1: Giriş, Dersin İçeriği ve İnsan / Rasyonellik Ayrımı

Şu an Amerika’da bir üniversitede öğretim görevlisi olarak görev yapan Doç.Dr.Sadi Evren Şeker, kendisinin orada İngilizce olarak anlattığı dersleri türkçe olarak çekip, Yapay Zeka konusunda eğitim alan ya da merak duyan herkese katkı sağlamak amacıyla oluşturmuş olduğu videoları kendisinden izin alarak daha fazla insanlara ulaştırmak adına bu websitesinde paylaşmaya başlıyorum. 

Doç.Dr.Şadi Evren Şeker kendisinin hazırlamış olduğu videoların üniversitedeki derslerin yerine geçecek videolar olmadığını, üniversitede ders almanın çok farklı özellikler kazandırdığını özellikle vurgulayarak, asıl amacının Yapay Zeka konusunun özünü ve teorisini vermeye çalışmak olduğunu belirtmektedir.

İlk videoda Doç.Dr.Şadi Evren Şeker ders içeriğini, işlenecek konuları, kitabı ve kendisine ait web sitesini (www.sadievrenseker.com) tanıtıyor. Daha sonra yapay zekanın ne olduğunu, bu konudaki farklı çalışmaları (rasyonellik (rationality) ve insansılık (humanlity) ve bu ayrımın eylem (action) ve düşünme (thinking) açısından anlamını), yapay zekanın ilgilendirdiği diğer bilimleri, günümüzdeki güncel uygulamalarını ve derste kullanılacak olan lisp (scheme , racket) dillerini tanıtıyor.

ai-modern-approach

Derste kitap olarak Russell ve Norvig’in beraber yazmış oldukları “Artificial Intelligence: A Modern Approach (AIMA)” kullanılacaktır. Bu kitap www.artificialbrain.xyz sitesinde 2016 yılında, Temmuz ayının kitabı olarak yayınlanmıştı. Aşağıdaki linki tıklayarak bu kitap hakkında geniş bilgiye sahip olabilirsiniz.

http://artificialbrain.xyz/artificial-intelligence-book-of-july-2016/

Bunun yanı sıra internette Peter Norvig tarafından ücretsiz olarak sunulan Artificial Intelligence dersleri de mevcuttur. Bu derslere aşağıdaki linki tıklayarak ulaşabilirsiniz.

https://www.udacity.com/course/intro-to-artificial-intelligence–cs271

KURS PROGRAMI VE İÇERİĞİ:

Class 1, Jan 30 : Introduction : Course Demonstration Slides, Introduction Slides
Class 2, Feb 1: Agents

Class 3, Feb 6:  Search
Class 4, Feb 8: Introduction to Scheme 1, Search Homework 1
Class 5, Feb 13: Heuristic Search
Class 6, Feb 15:  Scheme Practice 2, Heuristic Homework 2  
Class 7, Feb 20: Constraint Satisfaction Problems
Class 8, Feb 22: Scheme Practice 3, CSP Homework 3  
Class 9, Feb 27: Game Playing
Class 10, Mar 1: Scheme Practice 4, Game Homework 4  
Class 11, Mar 6: Midterm
Class 12, Mar 8: Midterm Solutions
Mar 13, 15: No Classes , Spring Recess
Class 13, Mar 20:  Logic
Class 14, Mar 22: First Order Logic
Class 15, Mar 27: Inference in First Order Logic
Class 16, Mar 29: Scheme Practice 5, Logic Homework 5  
Class 17, Apr 3: Uncertainity and Fuzzy Logic
Class 18, Apr 5: Machine Learning and Problems
Class 19, Apr 10: Supervised / Unsupervised Learning and Classification / Clustering Problems, k-nn and k-means
Class 20, Apr 12: Naive Bayes, Decision Trees, Rule Based Learning, Error Calculation
Class 21, Apr 17: Scheme Practice 6, ML Homework 6  
Class 22, Apr 19: Prediction, Regression and Association Rule Mining
Class 23, Apr 24: Artificial Neural Networks
Class 24, Apr 26: Natural Language Processing

Derse Giriş: Temel Kavramlar, İnsan ve Rasyonel Düşünme ve Davranış

Yapay Zeka da 4 temel konu ön plandadır:

İnsan gibi davranabilmek (Bir yazılımın insan gibi davranabilmesi): Turing testi ile açıklanıyor. Her yazdığımız kod bir Turing makinesidir. Turing testini kısaca şöyle açıklayabiliriz: Bir duvarın arkasındaki iki kişi ile yazışıyorsunuz. Bir tanesinde gerçek bir insan var diğerinde bir yapay zekâ yazılımı var. Soru şu: Siz yazışmalara bakarak hangisinin insan hangisinin yapay zekâ olduğunu anlayabilir misiniz? Burada her türlü soru sorabilirsiniz. Yanında kim var? Yanındaki insan mı? İnsan mısın? 4096’nın karekökünü sorup ne kadar hızlı hesapladığını da bulabilirsiniz. Ne var ne yok gibi sohbet soruları da sorabilirsiniz. Her şeyi sorabilirsiniz. Bu konuşmanın neticesinde şayet bu yapay zekâ sitemi sizi kandırıp sizi insan olduğuna ikna edebiliyorsa o zaman bu sisteme başarılı diyoruz. Bu Turing Testini geçmiş oluyor. Kısacası bir yazılım la insanın rekabet ettiği bir durum.

İnsan gibi düşünebilmek (Bir yazılımın insan gibi düşünebilmesi) : Bilişsel bilim (cognitive science) insan gibi düşünmeyi hedefleyen bir bilimdir. Bunun içerisinde psikoloji, dilbilimi, sosyoloji, davranış bilimi, matematik, mantık ve felsefe gibi birçok bilim var. Sistemin problemleri insanın çözdüğü gibi çözmesi asıl amaçtır.

Rasyonel bir şekilde düşünebilmek: Mantık kullanmak ve mantıksal çıkarımlar yapmak. Tümevarım ve Tümden gelim kavramlarının kullanılması. İspat edilebilir bir sonuca ulaşmak.

Rasyonel bir şekilde hareket edebilmek: Mantık kullanarak tespit edilen aksiyonları gerçekleştirmek.

rasyonel-ajanlar

RASYONEL AJANLAR:

Ajan; Delege edilmiş, birisini temsil eden bir yapıdır.  Bizi bir yerlerde temsil eden ve kendi kendine belli bir otonom yapısı olan, kendi kendine karar verebilen ve muhakeme edebilen ve kendi kendine aksiyon alabilen yapılardır. Burada bahsedilen tabiki yazılımdır. İnternet üzerinde çalışan sosyal ajanların yaptıklarına bakıldığı zaman amaçlarının bilgi toplamak ya da yaymak olduğunu görüyorsunuz. Bu ajanlar sizi temsilen bir şeyler yapmaktadırlar.

Kendi kendine giden arabalarda bizim yerimize arabamızı kullanacağından buda bir ajandır.  Bu ajanın dış dünya ile iletişimi olacak, dış dünyayı algılamaya çalışacak ve o dış dünyadan algıladığı şeylere göre kendi içinde bir düşünce sistemi olacak. O düşünce sistemi içinde belli kararlar alacak ve o almış olduğu kararlara göre de belli aksiyonlar gerçekleştirecektir.

robots-and-humans

YAPAY ZEKANIN ÇALIŞMA ALANLARI

*Bilgisayarla Görme

*Ses Tanıma,  Konuşulanları Anlama

*Robotlar üzerinde yapay zekanın uygulanması

*Problem Çözme

*Çözüm Uzayında Arama – Bir sonucun aranması

*Planlama

*Öğrenme

*Doğal Dil İşleme

*Doğal Dil Anlama

*Bilginin Gösterilmesi (Semantic Web)

*Otomatik olarak belli çıkarımların yapılması

*Monotomik ve Non-Monotomik çıkarımların yapılması

*Ortak Akıl / Sağduyu ile Mantıksal çıkarım

*Belirsizlik ve Olasılık

*Genetik Programlama

*Suni Yaşam (Techno-Culture)

*Ontoloji (Varlık Bilim)

*Epistomoloji (bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalıdır. Bilgi felsefesi olarak da adlandırılmaktadır.)

*Uzman Sistemler

*Deterministik olmayan algoritmaların çözümü


Yapay Zeka genel olarak Felsefe, Matematik, Ekonomi, İktisat, Nörobilim, Psikoloji, Bilgisayar Mühendisliği, Bilgisayar Bilimi, Kontrol Sistemleri ve Dil Bilimi (Linguistics) ile ilgilidir.

Yapay Zekâyı şu an insanlar tasarlıyor ve üretiyorlar.  İlerde acaba Yapay Zekanın kendiside bir Yapay Zeka üretebilecek mi?

BU DERSE AİT SUNUMLARA AŞAĞIDAKİ LİNKLE ULAŞABİLİRSİNİZ..

csc-290-introduction-to-artificial-intelligence

Bunları da sevebilirsiniz

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

TurkeyEnglish

Contact Us