Alzheimer hastalığı kademe kademe artan bir beyin hastalığıdır. ABD’de ölüme sebep olan rahatsızlıklar sıralamasında 6. sırada yer alır. Hafıza kaybı ve yargıda bozukluk gibi belirtileri yaygın olarak bilinsede, Alzheimer hastalığının beyinde ne gibi değişikliklerin yaptığı konusunda çok az bilgiye sahibiz. Alzheimer hastalığının tam olarak anlaşılmasına gelince, bu konuda bilimin önünde uzunca bir yol durmaktadır. Ama günümüz şartlarında şu ana kadar öğrendiklerimizi burada bulabilirsiniz:
Hücre Ölümü ve Bozulması
Alzheimer hastalığı, beyinde “plaklar” ve “tıkanıklıklar” oluşumu ile karakterize edilebilir. Ulusal Sağlık Enstitülerine (The National Institutes of Health) göre, bu protein birikimleri nöronlar olarak bilinen sinir hücreleri arasındaki bağlantıları etkileyebilir ve hatta nöron ölümüne neden olabilir. Normal beyin dokusunda, tau adı verilen bir protein, hücre yapısının önemli bir parçası olan mikrotübülleri dengeler. Ancak Alzheimer hastalığına yakalanmış bir beyinde, protein iplikçikleri karışık hale gelir ve ana besin maddelerinin beyne taşınması zorlaşır. Besinler olmadan, doğal olarak beyin hücreleri ölecektir.
Bu bozulmuş bağlantılar ve hücre ölümleri Alzheimer hastalığının karakteristik belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olacaktır. Healthline, bilim insanlarının hala plak oluşumlarının ve karışıklığın Alzheimer hastalığına neden olup olmadığından veya hastalığın ilerlemesiyle düzensiz kümelerin oluşup oluşmadığından emin olmadığını belirtmiştir.
Hafızaya ek olarak, öğrenme ve düşünme becerileri de beyin hücreleri arasında verimli iletmeler gerektirir. Beyin hücrelerinin bozulması ve ölümleri de bu iki kritik işlevin bozulmasına neden olur.
Beyinin Büzülmesi
Tüm bunlara ilave olarak, Alzheimer hastalığı, serebromayı kaplayan yüzey tabakasının küçülmesine neden olabilir. Bu büzülme bir hastanın plan yapma, bilgileri beyinden geri çağırma ve konsantre olma özelliklerini doğrudan etkileyebilir.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde bu beyin hasarı hafıza oluşumu ile ilişkili beyin bölgesinde hipokampusta sıklıkla başladığı tespit edilmiştir. Hipokampusta artmış hücre ölümü ve kopukluk, beyin dokusunun önemli ölçüde küçülmesine ve nihayetinde beyin fonksiyonunu etkileyebilir. Bununla birlikte, araştırmacılar, ilk hasarın herhangi bir semptom başlamadan yaklaşık on yıl gibi erken bir zamanda başlayabileceğine inanıyor.
Alzheimer hastalığı, beyindeki birçok parçanın küçülmesine neden olsa da, beyin omurilik sıvısı içeren beyindeki ventriküller, belirgin bir şekilde büyüdüğü Bright Focus’ta belirtilmiştir. Buda, Alzheimer hastalığına sahip bir kişinin beyninin sağlıklı bir kişinin beyininden farklı görünmesine sebep olur.
İnflamatuar Yanıt
Beynin bağışıklık sistemi, beynin hücre ölümünü hasar olarak algılar. Sonuç olarak, iltihaplanma reaksiyonuna neden olur. Enflamasyon, vücudun enfeksiyona karşı korunması anlamına gelse de, sağlıklı hücrelere zarar verme olasılığı o kadar uzar. The Dana Foundation‘a göre Alzheimer hastalığı’dan kaynaklanan kronik enflamasyon beyin hücrelerine daha da zarar verebilir.
Bazı bilim insanları, beyindeki iltihaplanmanın Alzheimer hastalığı için bir tetikleyici olabileceğini hatta geçmişte kafa travmalarının olması bu durumun gelişme riskini artırabileceğini söylemektedir. Bazı çalışmalar iltihaplanmaya neden olan sistemik enfeksiyonun hastalığı hızlandırırken, düzenli olarak anti-inflamatuar ilaçlar kullanan yaşlı insanların Alzheimer’ a yakalanma oranlarını önemli ölçüde düşürdüğünü göstermektedir.
https://www.rawstory.com/ websitesinde yer alan “This is what Alzheimer’s disease does to the brain” konulu yazının çevirisidir.
